Nếu kết quả “hòa cả làng”, dân sẽ mất niềm tin

Ông Lê Như Tiến - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục - Thanh thiếu niên và nhi đồng của QH Xung quanh các vấn đề này, PV cần lao có cuộc thảo luận với Phó Chủ nhiệm Ủy ban Văn hóa - Giáo dục - Thanh thiếu niên - Nhi đồng của QH - ông Lê Như Tiến. - Theo quyết nghị 35/2012/QH13 của QH về lấy phiếu tín nhiệm, bỏ thăm tín nhiệm thì, khi lấy phiếu tín nhiệm phải có trên 2/3 số phiếu tín nhiệm thấp hoặc 2 lần liên tục có số phiếu tín nhiệm thấp trên 50% thì mới bỏ phiếu tín nhiệm. Khi bỏ phiếu tín nhiệm có 2 mức: Tín nhiệm và không tín nhiệm. Kết quả, nếu ai có mức tín nhiệm dưới 50% thì QH mới thực hành bước tiếp là bãi nhiệm hoặc vị đó xin từ nhiệm. Thực tiễn kết quả lấy phiếu tín nhiệm vừa qua ở QH, HĐND các tỉnh cho thấy chưa ai phải chịu bổn phận pháp lý trước việc lấy phiếu này. Theo tôi, lần đầu đạt kết quả như thế là tốt. Tuy nhiên, nếu lần thứ 2, thứ 3... Vẫn kết quả “hòa cả làng” thế này thì người dân mất niềm tin, vì dân cho rằng việc lấy phiếu này có vẻ chỉ làm hình thức. Chính thành ra, khi tiếp xúc cử tri, đã có những ý kiến cho rằng: “các anh thiết kế phiếu (3 mức tín nhiệm) “khéo quá” nên không ai tới mức phải bỏ phiếu tín nhiệm...”. Cử tri cũng mong muốn, nếu ai có phiếu tín nhiệm thấp quá cao, thì nên có hậu quả pháp lý luôn chứ không nên như giờ. Thưa ông, ý kiến của một số ĐBQH và cử tri cho rằng, ngay cả khi lấy phiếu tín nhiệm cũng nên chỉ có 2 mức: Tín nhiệm và không tín nhiệm. Ông có ý kiến gì về vấn đề này? - Việc lấy phiếu tín nhiệm và bỏ thăm tín nhiệm đã được QH chuẩn y thành Nghị quyết. Tuy nhiên, Chủ tịch QH Nguyễn Sinh Hùng cũng đã phát biểu, đây là lần làm trước hết, nếu qua thực tại thấy cái gì còn bất cập thì chúng ta sửa đổi, bổ sung. Về vấn đề này tôi đã từng có ý kiến tại diễn đàn QH. Đó là, không cần bước lấy phiếu tín nhiệm, mà bỏ phiếu tín nhiệm ngay và chỉ có 2 mức: Tín nhiệm và không tín nhiệm. Thứ hai, nếu vẫn lấy phiếu tín nhiệm thì không nên lấy với cả 49 chức danh ở QH vì như vậy rất dễ “hòa cả làng”. Thứ ba, tôi cũng đã kiến nghị, để thực hành được quy định bỏ phiếu tín nhiệm như Hiến pháp, Luật Hoạt động giám sát của QH quy định (chưa lần nào QH thực hành được quy định này), QH cần tổ chức lấy phiếu dò la ĐBQH về chừng độ tín nhiệm với các thành viên Chính phủ, nếu vị nào có quá 20% số đại biểu đồng ý bỏ thăm tín nhiệm thì QH tiến hành bỏ thăm tín nhiệm. Mà đã bỏ thăm tín nhiệm sẽ có hiệu quả pháp lý ngay. Nếu được như vậy, QH sẽ tụ hợp vào những lĩnh vực mà người dân bức xúc và không bị dàn trải như hiện nay. Quan điểm này cũng được một số ĐBQH nhất trí. Ông có so sánh gì về cách bỏ thăm tín nhiệm của những nước phát triển trên thế giới? - Tôi đã từng đi nghiên cứu ở một số nước Châu Âu, điều thấy rõ nhất là, họ không lấy phiếu tín nhiệm rồi lấy kết quả đó để quyết định có hay không bỏ phiếu tín nhiệm như ở ta. Hai là, tôi cũng đã được ngồi dự phiên bỏ thăm bất tín nhiệm với một vị bộ trưởng bộ đường sắt. Vị đó bị bỏ thăm bất tín nhiệm, vì trong năm đã để xảy ra liên tục 3 vụ tai nạn giao thông nghiêm trọng. Sau khi chất vấn, đối thoại giữa các nghị sĩ và vị bộ trưởng, nghị viện đã bỏ thăm. Với kết quả 63% số phiếu bất tín nhiệm, vị bộ trưởng này đã tuyên bố xin từ nhiệm ngay sau đó. Kết quả lấy phiếu tín nhiệm vừa qua cho thấy, phần nhiều các vị bên lập pháp được phiếu tín nhiệm cao hơn so với bên hành pháp. Ông có nhận xét và đưa ra kiến nghị gì không? - Việc cơ quan hành pháp được phiếu tín nhiệm thấp nhiều hơn so với bên lập pháp cũng là điều dễ hiểu. Duyên do, các cơ quan hành pháp là nơi phải ra các quyết định, thông tư, trực tiếp chỉ đạo điều hành kinh tế, tầng lớp của tổ quốc, của địa phương, hằng ngày phải cọ xát các mặt phải, trái của cuộc sống, do đó, không tránh khỏi đụng chạm đến lợi quyền của một bộ phận của người dân, doanh nghiệp. Mặt khác, các cơ quan hành pháp thực hiện chế độ thủ trưởng, người đứng đầu bộ, ngành chịu bổn phận trực tiếp về sự điều hành cũng như các văn bản mà mình ban hành. Khi đi nghiên cứu ở một số nước, tôi không thấy nước nào bỏ thăm bất tín nhiệm với các chức danh lãnh đạo của cơ quan lập pháp, trừ trường hợp vị nào đó có vi phạm về đạo đức, lối sống hoặc vi phạm pháp Luật quả tang. Điều đó chúng ta cũng nên tham khảo. Mặt khác, một số ý kiến của ĐBQH, cử tri cho rằng nếu vẫn lấy phiếu tín nhiệm như hiện thời thì nên tách bạch riêng lập pháp, hành pháp, tư pháp, chứ không nên làm chung. - Xin cảm ơn ông! Bà Nguyễn Thị kiên tâm - Chủ tịch HĐND TPHCM:Cử tri yêu cầu lấy phiếu thực chất hơn Theo bà Nguyễn Thị kiên tâm - chủ toạ HĐND TPHCM - trong quá trình xúc tiếp cử tri, trước kỳ họp lần thứ 10 HĐND TPHCM khóa VIII, nhiều cử tri yêu cầu cần lấy phiếu tín nhiệm bản tính hơn. Theo đó, chỉ nên lấy phiếu tín nhiệm ở 2 mức “tín nhiệm” và “không tín nhiệm”.NGỌC HUÂN Ông Nguyễn Văn Nam - Ủy viên trực kiêm Trưởng ban Kinh tế và Ngân sách HĐND TP.Hà Nội: Một số đại biểu yêu cầu bỏ mức trung gian Qua kỳ họp HĐND TP.Hà Nội mới rồi cũng có quan điểm của một số đại biểu cho rằng, việc lấy phiếu tín nhiệm chỉ nên ở 2 mức (tín nhiệm và không tín nhiệm). Cũng theo ý kiến một số đại biểu thì việc lấy phiếu tín nhiệm như vậy dễ cho người bỏ phiếu, không có mức trung gian sẽ sáng tỏ, rõ ràng hơn. Tuy nhiên, tôi cũng cho rằng, khi Quốc hội chuẩn y Nghị quyết số 35 /2012-QH về việc lấy phiếu tín nhiệm, bỏ phiếu tín nhiệm thì nội dung trên đã được nghiên cứu kỹ rồi.X.Thu