Cần khắc phục tình trạng “bao cấp ngược”

Nhờ có BHYT, người dân ngày càng được thụ hưởng nhiều hơn các dịch vụ y tế kỹ thuật cao.Ảnh: TM Theo Điều 35, Dự thảo Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật BHYT về quy định trích phần kết dư cho các địa phương sử dụng, trong đó, dự thảo đưa ra đề nghị trích một phần kết dư cho các địa phương để phát triển BHYT phục vụ khám chữa bệnh (KCB) BHYT tại địa phương. Bởi, thực tiễn việc quản lý quỹ BHYT như thời kì qua đã cho thấy những bất cập, đó là, các tỉnh có điều kiện kinh tế - xã hội khó khăn thì quỹ BHYT lại kết dư và số kết dư đó lại được chuyển về Trung ương để bù đắp cho các tỉnh có điều kiện kinh tế từng lớp khá hơn bị thâm hụt quỹ BHYT. Như vậy, sẽ cho phép những địa phương quản lý tốt và có kết dư được dùng một tỷ lệ nhất mực phần kết dư quỹ BHYT theo quy định của Chính phủ để phục vụ KCB BHYT và phát triểnBHYT. Tuy nhiên, từ thực tế hoạt động tại địa phương sau 3 năm Luật BHYT đi vào cuộc sống, bà Đàm Thị Liên, Phó Giám đốc Sở Y tế Lào Cai nhận định, việc đưa ra hai phương án theo như dự thảo cần phải cụ thể hơn, nếu không sẽ “không thiết thực” và dẫn đến tình trạng “bao cấp ngược”. Bà Liên dẫn dắt, năm 2012, quỹ KCB củaLào Cai khoảng 335 tỷ đồng, mà quỹ ngừa bằng 10% quỹ KCB, có tức là quỹ dự phòng khoảng 33,5 tỷ. Quỹ ngừa được giữ lại phải bằng hoặc lớn hơn tổng uổng KCB trung bình một quý. Trong khi đó, tổng tổn phí KCB trung bình trong một quý thường nhật của Lào Cai là khoảng 63 tỷ, trong khi quỹ ngừa là 33,5 tỷ, nhỏ hơn 63 tỷ và không được giữ lại. Như vậy, hàng trăm tỷ đồng quỹ kết dư hàng năm lẽ ra đồng bào được hưởng, chung cục lại trở về miền xuôi bù đắp cho các tỉnh có điều kiện kinh tế khá hơn bị thâm hụt quỹ. Trong khi đó, thực tiễn cho thấy, việc đầu tư trang thiết bị nâng cao chất lượng KCB đã mang lợi cho người dân rất nhiều. Bà Liên viện dẫn, trước đây Lào Cai chưa có dịch vụ chạy thận nhân tạo, người bệnh phải về Hà Nội, không tính tiền điều trị cho một đợt chạy thận, chỉ tính uổng ăn ở, đi lại, người thân đi theo từ Lào Cai xuống Hà Nội đã tốn kém rất nhiều. Nhưng từ khi Lào Cai có dịch vụ chạy thận nhân tạo, một người một năm đã tiện tặn hoài cho gia đình khoảng 60 triệu đồng. Theo đó, đại diện Sở Y tế Lào Cai kiến nghị, nhằm nâng cao chất lượng KCB phục vụ quần chúng. #, Đồng thời,khuyến khích các tỉnh quản lý quỹ tốt bằng cách cho phép những tỉnh này giữ lại một phần kết dư và có sự phân mức. Ví dụ, với tỉnh có kết dư dưới 20 tỷ hoặc từ20 - 100 triệu đồng thì được trích lại bao nhiêu phần trăm để đầu tư cho địa phương và những tỉnh có kết dư trên 100 tỷ đồng thì phần trích lại cho địa phương để phát triển các dịch vụ KCB BHYT, nâng cao chất lượng KCB phục vụ quần chúng. #. Có như vậy, người dân ở những vùng khó khăn mới đích thực được đảm bảo quyền lợi công bằng trong tiếp cận dịch vụ y tế. Số quỹ ngừa này sẽ do HĐND tỉnh quyết định vì HĐND là ý kiến của cử tri. Cũng ở trong tình trạng trên, trước đó, đại diện Sở Y tế Hà Giang cũng cho biết, kinh phí kết dư quỹ BHYT hàng năm tại tỉnh rất lớn. Năm 2009 kết dư khoảng 39,5 tỷ đồng, năm 2010 là 70,3 tỷ đồng, năm 2011 là 65,7 tỷ đồng và năm 2012 được 92 tỷ đồng. Theo quy định, số tiền kết dư sẽ cho phép các địa phương mua sắm trang thiết bị, đầu tư bệnh viện nhưng vì không có chỉ dẫn cụ thể nên hiện nay, số tiền kết dư ấy vẫn chưa được dùng... Nhận định về những bất cập trên, TS. Trần Văn Tiến, Phó Vụ trưởng Vụ BHYT, Bộ Y tế cho rằng, những vướng mắc của Lào Cai cũng là những vướng mắc chung của các tỉnh miền núi Tây Bắc. Liên tưởng đến việc cấp trùng nhiều thẻ BHYT tại một số địa phương thời kì qua, theo BHXH Việt Nam, nguyên do cơ bản của tình trạng này là do trong các quy định của luật, thông tư chưa quy dắt mối, bổn phận cho đơn vị, tổ chức lập danh sách người có thẻ BHYT. Danh sách lập ra không thống nhất từ một mai mối nên chẳng thể soát được các đối tượng. Tỉ dụ, người nghèo, con trẻ do UBND xã lập danh sách; cựu chiến binh do hội cựu chiến binh lập; thân nhân sĩ quan quân đội lại theo hệ thống của tỉnh đội, huyện đội... Nguyễn Tuệ