Xây dựng trái phép thành nạn “xóa sổ” đất nông nghiệp

Theo báo cáo của Sở Xây dựng TP.HCM, tính đến nay Thanh tra Sở đã phát hiện gần 2.630 trường hợp vi phi pháp luật về xây dựng, trong đó có 80% xây không phép, còn lại là sai phép. Số sai phạm nêu trên chỉ là bề nổi của tảng băng chìm, khi ở hồ hết các quận, huyện đều phát sinh các sai phạm nhưng lại có hiện tượng bao che của cán bộ, thanh tra xây dựng (TTXD) ở cơ sở. Đơn cử tại huyện Bình Chánh, người dân phản ảnh tình trạng vi phạm về đất đai, xây dựng tại các xã Vĩnh Lộc A, Vĩnh Lộc B đang diễn ra ngày một phức tạp, với trên 680 trường hợp vi phạm. Trong khi đó, Giám đốc Sở Xây dựng Trần Trọng Tuấn đã nhấn có hiện tượng buông lỏng kiểm tra, giám sát của TTXD. Nói là một chuyện, người dân vẫn chưa thể an tâm vì thời gian qua có khu vực nhà xây không phép từ 2-3 tầng tồn tại từ năm này sang năm khác nhưng không thấy lực lượng chức năng "nhòm ngó” gì. Trong khi, các trường hợp khác ở cùng một khu thì chỉ mới đổ xe cát làm nền là đã bị xử lý ngay? Người dân có quyền đặt nghi vấn: có hiện tượng cán bộ, thanh tra xây dựng nhận "lót tay” để bao che cho sai phạm. Trường hợp điển hình nhất gần đây là cơ quan chức năng đã tổ chức kiểm điểm bí thơ các xã, xử lý các cán bộ có can hệ. Đặc biệt, đã có một phó chủ tịch của một xã ở Bình Chánh bị khởi tố hình sự do các sai phạm can hệ đến thụ động trong quản lý xây dựng. Nhưng việc xử lý này vẫn chỉ như "muối bỏ biển” vì theo người dân phản ánh, phát hiện ra thì thực trạng xây dựng sai phép, không phép hiện đã "nở rộ” thành phong trào tại quận 9, Thủ Đức, Gò Vấp và nhiều quận, huyện vùng ven khác. Vậy vì sao chưa phát hiện bị động tại các địa phương này, trách nhiệm của Sở Xây dựng ở đâu? Bên cạnh thực trạng xây dựng sai phép, không phép lan tràn, một lo ngại lớn hơn là chủ trương triển khai Quyết định 21 của thành thị về cấp phép xây dựng cho các quận, huyện, trong đó chủ trương cấp phép xây dựng tạm trên đất nông nghiệp có thể gây ra các "kẽ hở” cho hoạt động đầu cơ dẫn đến đất nông nghiệp bị thu hẹp, người dân mất tư liệu để sinh sản. Cụ thể, trong Quyết định 21, quy định nhà ở riêng lẻ trên đất nông nghiệp xen kẽ trong khu dân cư được xem xét cấp phép xây dựng tạm. Mặt khác, quyết định này có nhiều điểm mở hơn so với trước đây. Ngoài quy định nhà ở riêng lẻ trên đất nông nghiệp xen kẽ trong khu dân cư được cấp phép xây dựng tạm, thị thành cũng cho phép nhà ở riêng lẻ nằm trong phạm vi quy hoạch lộ giới mở rộng của các tuyến đường, hẻm hiện hữu trong thị thành đã được duyệt và ban bố nhưng chưa có quyết định thu hồi đất được cấp phép xây dựng tạm. Như vậy, dù rằng quyết định 21 không cấp phép xây dựng tạm đối với đất nông nghiệp nhưng nhiều lo ngại hoạt động "đầu cơ” đất nông nghiệp thuộc nhà ở riêng lẻ có thể dẫn đến "đất nông nghiệp” bị xâu xé thu lợi nhuận. Mặt khác, hạn được phép tồn tại công trình tạm theo Quyết định 21 là 5 năm kể từ ngày quy hoạch được công bố. Sau thời gian này, nếu quốc gia thực hiện quy hoạch thì vẫn phải bồi thường theo quy định cho người dân. Tuy nhiên, tình hình thực tế giờ có nhiều dự án "treo”, kéo dài nhiều năm cũng sẽ dẫn đến hiện tượng lợi dụng chủ trương "mở” để cấp phép xây dựng tràn lan, sai quy định. Từ những bất cập nêu trên, người dân lo ngại đất nông nghiệp sẽ càng ngày càng bị thu hẹp, người nông dân mất tư liệu để sinh sản. Thậm chí, nếu không ngăn chặn được sai phạm thì mục tiêu cơ cấu kinh tế tỉnh thành đến năm 2020 duy trì đóng góp của ngành nông nghiệp dưới 1% sẽ có thể cán đích trước hạn vận? THÀNH LUÂN